RUHUNUZU SARMALAYIN:ÖZ ŞEFKAT

      Soğukta üşüyen yavru bir kediye ,çocuklarımıza,ailemize hatta bazen hiç tanımadığımız bir insana bile şefkatle yaklaşabiliriz. Böyle durumlarda karşıdaki kişiyi sevgimizle sarmaya ona iyi hissettirmeye çalışırız. Durum ne olursa olsun onu kabul etmeye ve sevgimizi sunmaya hazır hissederiz. Peki aynı duruma kendimiz düştüğümüzde ne yaparız? Kaçımız zor bir yaşam olayının ortasında kendine sarılmayı başarabilir?

      Çok az insan kendine eleştiri ya da suçlama yöneltmek yerine kabul ve sevgi yöneltebiliyor. Hayat bazen çok zor olabilir. Ne kadar iyi niyetli olsak da bazen işler istediğimiz gibi gitmez. Hiçbirimiz boşanmak için evlenmeyiz. Herkes mükemmel ebeveyn olmak için uğraşır. Hepimiz mesleklerimizde çok iyi yerlere gelmek isteriz. Bu kadar koşturmanın ortasında bazen büyük yenilgiler alabiliriz. İşte bu durumlarda tipik olarak benzer tepkiler veririz. Çoğu zaman utanır ve kendimizi eleştiririz: “ Neden bu kadar başarısızım?”, “Çok güçsüzüm baş edemiyorum. “ …Size de tanıdık geliyor değil mi bu cümleler? Bu aşamadan sonra kendimizi toparlamak ve yola getirmek için acımasız yollara başvururuz. Hayatınızda sizi zorlayan ,güçsüz hissettiren olayları düşünün. Aşağı yukarı benzer tepkiler vermiş olabilirsiniz. Tercih ettiğimiz bu yol aslında en zor ve yürümesi en zahmetli yoldur. Fakat birçoğumuz sıkıntılı yaşam olayları ile baş etmek konusunda başka bir yol bilmeyiz. Aslında yaşadığımız zorlu yaşam olaylarıyla, ıstıraplı ve sıkıntılı durumlarla baş etmenin daha sağlıklı yolları da var. İşte öz-şefkat dediğimiz şey basit olarak sevdiğimiz kimselerle nasıl ilgileniyor ve onlara destek oluyorsak kendimizle de aynı şekilde ilgilenmemiz gerektiğinin farkına varmamızdır. Sizi zorlayan kendinizi suçlamanıza neden ola bir olayı düşünün. Aynı şey çok sevdiğiniz birinin başına gelseydi onu da suçlayıp acımasız eleştiriler yapar mıydınız?

      Öz-şefkat üç ana bileşenden meydana gelir: öz sevecenlik ,paylaşımların bilincinde olmak ve farkındalık. Öz-sevecenlik , kişinin acı veren deneyimleri, yetersizlikleri ve hataları karşısında kendisine karşı kabul edici, anlayışlı ve destekleyici bir tutum sergilemesidir. Yani kişinin yaşadığı zorluklar karşısında eleştirel bir dil sergilemek yerine sevdiği birine yapacağı gibi rahatlatıcı ve cesaretlendirici bir dil kullanmasıdır. Bu ne olursa olsun kendini affetmek, hatalarını yok saymak anlamına gelmez. Kişinin zorluklarla başa çıkabilmek için ihtiyaç duyduğu desteği kendine sağlayarak daha iyi olmayı teşvik etmesidir. Paylaşımların bilincinde olmak yaşanan sıkıntılı durumların , çekilen acıların tüm insanlığın ortak deneyimi olduğunu anlamayı içerir. Yani farklı yaşamlara sahip olabiliriz ama gözyaşlarımızın tadı hep aynıdır. Yaşam kaçınılmaz olarak  acıları ve hayal kırıklıklarını barındırır ve bunları hemen hemen herkesin deneyimlediğini fark etmek olaylara olan bakış açımızı değiştirir. Hayata dair hayal kırıklığına uğramak her zaman yaşanabilecek bir şeydir. Yaşam olayları karşısında her zaman güçlü olmaya çalışmak ise zorlayıcıdır. Öz-şefkatli bakış açısı yaşanan acıyı , olumsuz yaşam olaylarını da kabullenmeyi içerir. En büyük acılar bile bütün insanların ortak mirasıdır.

          Kişinin acıyı sadece kendisinin çektiğini, kötü olayları sadece kendisinin yaşadığını düşünmesi acıya daha fazla gömülmesine ve kendini insanlıktan soyutlamasına neden olur. Oysa  ki kimsenin mükemmel değildir. Kimsenin yaşamı da mükemmel değildir. Kişinin deneyimlerini kendi izole penceresinden değil de daha geniş olan insanlık penceresinden görmesi daha sağlıklı bir bakış açısıdır. Paylaşımların bilincinde olmak deneyimlerimizi değerlendirirken insanlığın yanılabilirlik ve kusurluluk özelliğini göz önünde bulundurarak kimsenin mükemmel olmadığının   bilincine varmamızı sağlar. Bu bakış açısı kendimiz de dahil herkesin şefkat görmeye değer olduğunu anlamamıza yardımcı olur.

         Farkındalık ise bireyin olumsuz duygu ve düşüncelerinin bilinçli olarak farkında olmasını böylece onları gerçekçi bir bakış açısıyla ele alabilmesini içerir. Farkındalık durumunda dikkat şimdi ve burada ne olduğuna odaklanır. O an yaşadığımız durumla ilgili duygu ve düşüncelerimizi fark etmek olayları daha gerçekçi bir bakış açısıyla değerlendirmemizi sağlar. Bahsettiğimiz bu bileşenlerin hepsi sürekli etkileşim halinde olarak öz-şefkatli zihin yapısını meydana getirir. Yaşanan deneyimin zor ve acı olduğunu fark etmek kişinin kendisine sevecen bir şekilde yaklaşmasına yardımcı olur. Yaşadığı deneyimi tüm insanlığın ortak paylaşımı olduğunu fark eden birey kendisine karşı daha az yargılayıcı bir dil kullanır ve olayları daha soğukkanlı olarak değerlendirebilir. Olaylara   böyle yaklaşmak  olayların yıkıcı sonuçlarından en az hasarla kurtulmamıza yardımcı olur.

      İşler yolunda gitmediğinde ,  hatalar yaptığınızda bile sizi acımasızca yargılamayan ,daha iyi olmanız için sizi teşvik eden yalnız olmadığınızı hissettiren birinin olduğunu düşünün. Hayatta her zaman böyle birine sahip olmak mümkün değildir. Fakat kendimize dönüp şefkat ettiğimizde kimseye ihtiyaç duymadan bunları başarırız. Kendisine şefkat gösteren biri tüm insanlığa şefkat göstermeyi başarabilir.Şimdi uzun zamandır yargıladığımız, aşağılayıp küçümsediğimiz kendimizle barışmak için bir adım atalım.

Bir vakit gelecek ki ,

Kendi kapının önüne gelecek,

Aynanda gördüğün kendini

Büyük bir coşkuyla selamlayacak

Ve onun konukseverliğine

Gülümseyerek karşılık vereceksin.

                                         Derek Walcott, şair

KAYNAKÇA

Öz Şefkatli Farkındalık,Chrıstopher K. Germer,Diyojen Yayınları

Kıcalı Ö(2015), Öz-Şefkat Ve Tekrarlayıcı Düşünmenin Olumsuz Duygulanım Ve Depresyon İle İlişkilerinin İncelenmesi,Yüksek Lisans Tezi