ÖZ DİSİPLİN

        Başarılı bir insan olmak için bazı özelliklere sahip olmak gerekir. Bunların başında öz-disiplin sahibi olmayı sayabiliriz. Öz disiplini başarıya odaklanmak , güçlüklere karşı dik durmak , istikrarı korumaya çalışmak olarak açıklayabiliriz. Başarılı insanların  hikayelerini dinlediğimizde de  genelde ortak noktalarının azim ve istikrar olduğunu duyarız. Azim ve istikrar öz-disiplin kavramıyla yakından ilgilidir. Öz disiplin sahibi bireyler   özgür iradeleriyle hedeflerine yönelik kararlar alıp istikrarlı bir şekilde uygulamak için mücadele ederler.

       Sürekli diyete başlamanıza rağmen diyetinize devam edemiyor musunuz? Sizin için önemli aktiviteleri erteleyip sonrasında bundan pişmanlık mı duyuyorsunuz? Vazgeçmek istediğiniz bağımlılıklarınıza karşı kendinize söz geçiremiyor musunuz? İşte bu noktada sizin de öz disiplin konusunda sıkıntı yaşadığınızdan bahsedebiliriz . Öz disiplin eksikliği kişinin ,yaşamında elde etmek istediği birçok  başarıdan uzak kalmasına neden olabilmektedir. Öz disiplin sahibi olmak hayatta ve eğitim yaşamında  birçok başarıyı beraberinde getirir.

        Öz disiplin birinin  duygularını, isteklerini, içgüdülerini ve davranışlarını  kontrol etme becerisidir. Bir şeye karar vermek ,  karar verilen eylemi gerçekleştirme sırasında karşılaşılan engellerle yılmadan başa çıkabilmektir. Öz disiplin kavramını biraz daha iyi anlayabilmek için Stanford Üniversitesinde yapılan bir deneye göz atalım. Deney 4 yaşında bir grup çocukla yapılıyor. Her bir çocuğa bir araştırmacı tarafından birer şeker veriliyor. Çocuklara bu şekerleri yemeden bir süre durabilirlerse bu süre sonunda  ikişer tane şeker verileceği söyleniyor. Çocukların 1/3 ü verilen süre dahilinde bekleyebilmeyi başarabiliyor ve sonunda ikinci şekeri almaya hak kazanıyor. Kalan kısım ise verilen süre içinde sabredemeyerek ikinci şekeri kaybediyor. Araştırmanın ikinci aşamasında bu çocuklar liseden mezun olduktan sonra tekrar inceleniyor. Bu aşamada ilk aşamada beklemeyi tercih edenlerle , bekleyemeyenler arasında önemli farklılıklar ortaya çıkıyor. Bekleyen çocukların ileride de güçlü  öz-disiplin sahibi oldukları görülüyor. Hazzı erteleme konusunda başarılı olan çocukların büyüdüklerinde daha pozitif, daha azimli ve daha başarılı oldukları sonucuna varılıyor. Bu da demek oluyor ki öz disiplin kavramının kökeni insan yaşamında çocukluğa dayanıyor.

  Peki kendimizde öz disiplini geliştirmek için neler yapabiliriz dediğinizi duyar gibiyim. Öncelikle bunun kolay bir süreç olmayacağını açıkça belirtmem gerekir. En başta yapılması gereken hazzı ertelemek konusunda çalışmaktır. Hazzı ertelemek oldukça önemli bir beceridir. Kişinin önceliklerine karar verip bunların önemini iyice kavraması gerekir. Bu noktada olaylara gerçekçi bir şekilde bakabilmek , karar vereceğimiz durumun gerekliliğinin farkına varmak gerekir. Örneğin ders çalışmak yerine o an dizi izlemek ya da internette gezinmek istiyor olabilirsiniz. Böyle bir durumda öz disiplini kuvvetli bireyler kendileriyle bir tür uzlaşma içine girerler. Ders çalışmamak ya da ertelemek durumunda ne gibi zararlara maruz kalacaklarını düşünürler. O an dizi izlemek ya da internette dolaşmanın getireceği anlık hazzı ve ders çalışmamanın getireceği zararları bir teraziye koyup düşünüp ona göre karar vermeyi tercih ederler. Öz disiplin açısından zayıf bireyler ise daha çok kendilerini ikna etmek yönünde bir çaba  gösterirler. Daha sonra yapabileceklerini , aslında o kadar önemli olmadığını, şu an ders çalışacak enerjiye sahip olmadıklarını vs kendilerine söylerler. Bir diğer durum ise öz disiplini güçlü bireylerin planlama yapmak konusundaki becerileridir. Bu kişiler planlama yaparken kendilerini ve durumu çok iyi analiz ederler. Ulaşılması güç hedeflerden kaçınırlar ya da bu hedefleri ulaşılabilir hale getirmek için küçük adımlara bölerler. Öz disiplin konusunda zayıf bireyler ani kararlar alıp plan konusunda hemen hemen hiç düşünmezler. Ulaşılması güç hedeflere odaklanıp ulaşamadıklarında bıkkınlık yaşarlar

   Öz disiplin konusunda önemli noktalardan bir tanesi de başarıya giden yolda ortaya çıkan engellerle karşı gösterilen tutumdur. Öz disiplin konusunda güçlü bireyler hatalardan ders almayı çok iyi bilirler. Hataların hedeflere ulaşmak yolunda önemli basamaklar olduğunu fark edebilirler. Hatalardan ders almak da başarıya ulaşmanın bir basamağıdır.

ÖZ DİSİPLİN KONUSUNDA TAVSİYELER

-Akıllı plan yapmayı öğrenin. Hedefleriniz gerçekçi,somut,ulaşılabilir ve zamanla sınırlandırılmış olsun.

Örnek: Ben bundan sonra her gün Türkçe çalışacağım.( hedef belirgin değil)

Akıllı amaç: Ben  15 gün boyunca hafta içi her gün 45 tane Türkçe sorusu çözeceğim.

Örnek: Yarından itibaren ekmek yemeyeceğim.( ulaşılması güç, belirgin olmayan bir hedef)

Akıllı amaç: Yarından itibaren 10 gün boyunca günde sadece 3 dilim ekmek yiyeceğim.

Örnek: Bundan sonra daha çok ders çalışacağım.(belirgin olmayan hedef)

Akıllı amaç: Gelecek hafta boyunca günde 5 saat ders çalışacağım.

-Hatalardan ders çıkarmayı alışkanlık haline getirin. Hatalar çok iyi birer öğretmendir. İnsan kendisine yapılan hatayı da kendi yaptığı hatayı da unutmaz. Bu yüzden kalıcılıkları yüksektir. Hataları değerlendirirken onlara birer eksik gözüyle bakmak yerine sizi daha iyi hale getirebilecek önemli şeyler olarak bakmayı öğrenin.

-İstek ve ihtiyaç ayrımının farkında olun. İsteklerinizin sizin için önemli aktivitelerin önüne geçmesine izin vermeyin. Örneğin yazılacak bir rapor varsa önceliğin o rapor olduğunun ve raporu zamanında teslim etmemenin size getireceği zararların farkına varın.

-Küçük hedeflerle başlayıp kendinizi motive edin. Bir işe başlamakta zorlanıyorsanız onu küçük adımlara bölmeyi deneyin. Yaptığınız her adım için kendinizi tebrik edin. Hedeflerinizi zamanla beraber arttırmayı ihmal etmeyin.