3-4 YAŞ ÇOCUK PSİKOLOJİSİ

       Bebeklikten çocukluk dönemine adım atılan yaş 3 ve 4 yaşlarıdır. Çocuklarımız için en kritik yaşlardan biri olan 3 yaş onların kendilerini anlayıp bağımsızlıklarını ilan ettikleri bir dönemdir. Bu dönemde çocuklarımız kendi isteklerine karşı aşırı bir inatçı tutum sergiler. Her şeyi merak edip, dokunmak ve araştırmak isterler. Bu dönemde kısıtlanmak onlar için çok kötü bir durumdur. Bu yüzden aile ve çocuk arasında çekişmelerin yaşanması doğaldır.

      3 yaş çocuk psikolojisi açısından önemli olup aileler tarafından çok dikkatli yönetilmelidir. Bu yaşta çocuğumuz kendi egosunu keşfeder. Bu aşamanın başarısız veya başarılı olması ileri yaşlarındaki psikolojisini de etkilemektedir.

      Bu süreçte ailenin çocuğa olan yaklaşımı çok önemlidir. Çocuğumuzun bu dönemdeki iyi davranışları ödüllendirilmeli, yanlış davranışlarında ise sakinliğimizi koruyarak neden davranışın yanlış olduğunu açıklamamız çok önemlidir. Aile bu dönemde gerektiğinde çocuğun isteklerine “hayır” diyebilmelidir, çocuğun her istediğine evet demek çok yanlıştır.

       Anne- baba bu dönemde hem sakinliğini korumalı hem de birlikte hareket ederek kararlarında net ve kesin olmalıdır. Babanın evet dediğine anne hayır derse çocuk İşine geleni yapacak, kolay olana yönelecek ve aynı zamanda aklı karışacaktır. Aile bu dönemde çocuğu ile vakit geçirmeli ve çocukla birlikte oyunlar oynamalıdır. Çocukla yapılacak aktiviteler çocuğun psikolojisi açısından önemlidir.

   -Kurallarınızı önceden belirleyin! Hatta bebeklikten itibaren çocuğunuza sınırları, kuralları öğretmeye çalışın

-Uyku düzeninden öz bakımına kadar düzen oluşturmaya çabalayın.

Aile ile arasındaki ilişki 3 yaşına kadar uygun olan çocuğumuz, 3 yaşında kendi bağımsız düşüncelerini diretmeye başlar, aile burada şöyle düşünür "nerede hata yaptım?", "ben iyi bir anne baba değil miyim?", "Neyi yanlış yapıyorum?", "neden hiç sözümü dinlemiyor?"... benzeri sorular sorarak hatayı kendimizde aramaya başlarız, aslında burada iyi-kötü ebeveyn kavramı veya bir hata söz konusu değildir. Sadece 3 yaşına gelmiş olan çocuğumuz, kendi fikir ve isteklerini değerli görerek, bireyliğe ilk adımını atıyordur ve çocuğumuz "ben de varım!" cümlesini hayata geçiriyordur.

- Gelişimine uygun olarak kendi ihtiyaçlarını kendisinin yapmasına izin verin.

-Küçük yaşlarda kendine yetebilme duygusu ile çocuğumuzun ileri yaşlarda sorumluluk alması kolaylaşmaktadır.

-Kuralları en başta belirlemek çocuğumuzun uyma davranışını kolaylaştırır.

-Kuralları tüm aile birlikte oluşturun ve kesinlikle uyma konusunda tutarlı davranın.

-İstenen davranış sergilendiğinde yapılan sözlü takdir, davranışı kalıcı hale getirmede yardımcı olur.

        Çocuğumuz başlangıçta kuralları ihlal ederse. Davranışı görmezden gelin veya çok tepki vermeyin ve olumlu davranış göstermesini bekleyin. İlk olumlu davranıştan sonra "seninle gurur duyuyorum", "Aferin"... gibi sözlü ödüller, davranışı pekiştirmekte daha etkilidir.

       4 yaşındaki bir çocukta artık anne babaya karşı gelmek ön plandadır ve bireylerin öfkelenmesinden zevk alır. Bu nedenle çocuklarımıza kurallar öğretilirken istenmeyen davranışlarda olumsuz tepki veya cezalandırmak yerine olumlu davranışı görüp pekiştirmek daha değerli olacaktır.

      Çocuklar aileleriyle çatışmalarına rağmen onların varlığı ile kendilerini güvende hissederler. İstenilen davranışı uyguladığında davranışı söz ile takdir etmek veya en basitinden çocuğa gülümsemek olumlu davranışın sıklığını ve kalıcılığını arttıracaktır.

       ⭕-Çocuğunuzun sorularını cevaplandırın ve yeni kelimeler öğrenmesi için birlikte masallar, öyküler okuyun televizyonu ise kesinlikle kısıtlayın.

       ⭕-Kurallar ve yasaklarda kesinlikle tutarlı olun. "Burada temel nokta çocuğun isteklerine karşılık başka kişilerin istekleri olabileceği ve erteleme, bekleme kavramlarını anlamasının gerekliliğidir. İsteklerinin anında yerine getirilmemesini normal karşılamaya başlar."

       ⭕-Çocuğunuz ile tam ve düzgün cümleler kurun. Bütün sorularına sabrederek mantıklı doğru cevaplar verin.

       ⭕-Çocuğu akranlarıyla bir araya getirin, farklı ortamlara girmesini ve yeni arkadaşlar edinmesini sağlayın

       ⭕-Çocuğun kum, su, toprak ile oynamasına izin verin. Bunların yanısıra parmak boyası, oyun hamuru ile oynamasına fırsat tanıyın. Yaptığı şeylerin adını, cinsini, rengini söyleyin. Parçaları bir araya getireceği oyuncaklarla oynatın. (Örneğin; yapboz, Lego... gibi)

       ⭕-Ev işlerinizde size yardımcı olmasına izin verin.

       ⭕- 3-4 yaş çocukları halen gece ve gündüz bez kullanıyor olabilir. Her çocuğun bezden kurtulma yaşı farklı olabilir, bu yüzden çocuğa altına yaptığı için kızıp onu utandırmayın, olumlu davranışlarında sözlü takdirlerinizi ve pekiştireçlerinizi unutmayın.

       ⭕-Bu dönemde çocuklar gün içinde yaşadıklarını oyunlarında kullanırlar ve dili etkin kullanmaya başlarlar