MARTİN LUTHER KİNG

Martin Luther King Amerika’nın günümüzdeki güçlü Amerika olmasında belki de en önemli figüranlardan biri olmuştur. Luther King’in yaşamını feda ederek kazanılan bazı haklar; eşit düzen, siyahlarla beyazların yasalar önünde eşit olması konuları ABD’de bir polisin siyahi bir vatandaşı vahşice öldürmesinden sonra son günlerde tekrar tartışma konusu olmaya başlandı. Siyahi vatandaşlar ayaklanarak eylemler yapmaya başladılar.

    Siyahi vatandaşların uğradığı bu haksızlıkları görünce herkesin aklına muhtemelen aynı isim gelmiştir: Martin LUTHER KING. Kimdir Martin Luther King?, Siyahilerin haklarını almasında nasıl bir rol oynamıştır? Neden suikaste uğramıştır? Gelin hep beraber bu tarihi şahsiyeti tanıyalım.

Martin Luther 15 Ocak 1929 yılında Amerikada doğdu.  Sanat Fakültesi, Sosyoloji bölümünden mezun oldu. Dini lisans alıp, Boston üniversitesinde felsefe doktorası yaptı. Sonrasında ise Alabama’daki Dexter Baptist kilisesinin papaz oldu. King, 1953 yılında Coretta Scott ile evlendi. King ve Scott'ın 4 çocuğu oldu. Martin Luther King 4 Nisan 1968 yılında uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

     Martin Luther’in bir hayali vardı. Amerika Birleşik Devletlerindeki tüm yurttaşların ırk ayrımı gözetmeksizin eşit haklara sahip olmalarını istiyordu. Bu hakların savunması için mücadelesine çok erken yaşlarda başladı. Henüz 24 yaşındayken otobüs eylemlerini organize etti. Abd’deki yasalara göre otobüslerde siyahiler beyazlara yer vermek zorundaydı. Rosa adında bir kadın otobüste bir beyaza yer vermeyince tutuklandı ve bunun üzerine otobüs eylemleri başladı. Otobüs eylemleri tam 382 ün boyunca devam etti. Bu eylemler sürecinde siyahiler otobüsleri kullanmayarak her yere yürüyerek veya bisikletle gitmeye başladı. Martin Luther bu eylemler sürecinde tutuklandı. Durum o kadar gerginleşti ki Luther’in evi bombalandı. Bu eylemler Amerikan Yüksek Mahkemesinin otobüslerde ırk ayrımcılığını kaldıran yasayı yürürlüğe koymasına kadar devam etti.

     Martin Luther King kendisine Gandhi’nin sivil itaatsizlik felsefesini düstur edinmişti. Haksızlıklar karşısında sivil ve şiddet içermeyen protestolar, eylemler düzenlenmesi gerektiğini savunuyordu. Bu sivil itaatsizlik felsefesi siyahilerin haklarını almasında çok önemli rol oynamıştı.

King, otobüs eylemlerinden sonra siyahi kiliselerin birleşmesini ve ortak hareket etmesini sağlamaya çalıştı. Bu çabalarının sonucunda Güney Hristiyan Liderlik Konferansı (SCLC) 1957 yılında kuruldu.

I have a dream;

Luther King 1963 yılında Güneyden başlayarak Wahington’a bir yürüyüş organize etti. Bu yürüyüşün amacı siyahilerin problmlerini, uğradığı haksızlıkları ülkenin başkentinde yüksek sesle dile getirmekti. Bu yürüyüş esnasında King, 250 bin kişiye seslenerek tarihe geçecek olan I have a dream diye başlayan ve tarihe geçecek olan konuşmasını yaptı;

Bu yürüyüşten ve konuşmadan bir yıl sonra 1964 yılında çıkan Yurttaş Hakları Kanunu (Civil Rights Act of 1964) ile 1965 yılında çıkan Oy Hakkı Kanunu (Voting Rights Act of 1965) ile siyahilerin şu anda sahip olduğu haklar anayasanın bir parçası oldu. Bu yürüyüşte ABD başkanının baskı yapmasından dolayı daha yumuşak bir tepki gösterilmişti. Bundan dolayı Malcom X bu yürüyüşü Washington saçmalığı olarak eleştirdi.

1964 yılına gelindiğinde Martin Luther King ABD’de ırksal ayrımları ortadan kaldırmak için yaptığı barışçıl eylemlerden dolayı Nobel Barış ödülüne layık görüldü.

Kanlı Pazar;

King ve bazı siyahiler 1965 yılında eyalet başkentine bir yürüyüş gerçekleştirmeyi planladılar. Karşıt görüşteki insanların baskısı ve polis şiddetinden dolayı bu yürüyüş yapılamadı. Bu olaylar esnasında polisin uygulamış olduğu şiddet ülke genelinde büyük tepki çekti ve geniş yankı uyandırdı. Bu şiddet olayları tarihe kanlı Pazar olarak geçti.

1965 yılından itibaren Luther King ABD’nin Vietnam politikasını eleştirmeye başladı.Bu eleştirilerinden sonra Abd hükümeti tarafından hedefe kondu. Bu eleştirilerinden sonra King aleyhtarları artmaya başladı. FBI tarafından komünistlikle suçlanarak gözetim altına alınarak takip edilmeye başlandı. Belki de bu eleştiriler suikastine giden yolu hazırlamıştı. Komunizmle suçlanmasına neden olan konuşmasının kısa bir kesiti;

 Milyarlarca dolardan bahsetmeden Zencinin ekonomik sorunlarını çözmekten bahsedemezsiniz. Varoşlardan elde edilen karı yok etmekten bahsetmeden varoşları sona erdirmekten bahsedemezsiniz. Fakat o zamanda tehlikeli sularda tehlikeli kişilerle muhatap olmanız gerekir. Endüstri liderleriyle uğraşmanız gerekir... Bu bizim tehlikeli sularda avlanmaya çalıştığımız anlamına gelir, çünkü kapitalizm de bir şeyin yanlış olduğunu söylüyoruz. Refahın daha iyi bir dağılımı olmalı ve belki de Amerika demokratik sosyalizme yönelmeli. (Frogmore, S.C. Kasım 14, 1966. Çalışanları önündeki konuşması)

Chicago Eylemi;

            1966 yılında Martin Luther King ve Ralp Abernety orta sınıf oldukları halde fakirlere olan desteklerini göstermek için Chicago’nun varoş mahallelerine taşıdılar ve varoş bir mahallede yaşamaya başladılar. Bu eylemin radikalliği büyük destek görerek geniş bir kitleye yayıldı.

3 Nisan 1968 günü  Martin Luther King adeta başına gelecekleri sezmişçesine konuşmasında ilginç noktalara değiniyordu. Konuşmasında;

Bu saatten sonra bana ne olacağı önemli değil. Bazıları bazı hasta beyaz kardeşlerimiz tarafından bana karşı yapılabilecekler hakkında konuşmaya başladı. Herkes gibi ben de uzun bir hayat yaşamak istiyorum. Uzun yaşamak önemli, fakat şu an bununla ilgilenmiyorum. Sadece Tanrı'nın isteğini yerine getirmek istiyorum. Ve o bana bu dağa çıkmam için izin verdi. Ve çevreme baktım, Vaat edilmiş toprakları gördüm. Oraya sizinle beraber gidemeyebilirim. Fakat bu gece bilmenizi istiyorum ki, biz halk olarak, o Vaat edilmiş topraklara ulaşacağız. Bu nedenle bu akşam mutluyum. Hiçbir şeyden endişelenmiyorum. Kimseden korkmuyorum. Gözlerim Tanrının gelişinin Zaferini gördü!

Ve bu konuşmasını yaptığı günden bir gün sonra yani 4 Nisan 1968’de silahla boğazından vurularak hayatını kaybetti.

Bu tarihi şahsiyet tüm yaşamını eşitsizlik ve ırkçılıkla mücadele ederek geçirdi ve bunun bedelini hayatıyla ödedi. Umarız ki şu günlerde tekrar tırmanan ırkçı bazı eylemler tez vakitte sonlanır. Ve hiç kimse dilinden, dininden ve ırkından dolayı ötekileştirilmez.

Daha eşit daha adil bir dünya düzenine erişebilmemiz temennisiyle…

MARTİN LUTHER KING'E AİT BAZI CÜMLELER;

• Sevgiye saplanıp kalmaya karar verdim. Nefret, taşımak için çok ağır bir yük.

•  Dünyada yapılmış olan her şey umutla yapılmıştır.

• Kuşlar gibi uçmayı, balıklar gibi yüzmeyi öğrendik, ancak kardeşçe yaşamayı unuttuk.

• Yaşamımız önem verdiğimiz olaylara karşı sessiz kaldığımız gün son bulmaya başlar.

• Her şeyin sonunda düşmanlarımızın sözlerini değil, dostlarımızın sessizliğini hatırlayacağız.

• Beni korkutan kötülerin baskısı değil iyilerin kayıtsızlığı.

• Karanlık karanlığı uzaklaştıramaz; bunu ancak ışık yapabilir. Nefret nefreti uzaklaştıramaz; bunu ancak sevgi yapabilir.

• İnsanlar genellikle birbirlerinden nefret ederler çünkü birbirlerinden korkarlar; birbirlerinden korkarlar çünkü birbirlerini tanımazlar; birbirlerini tanımazlar çünkü iletişim kurmazlar; iletişim kurmazlar çünkü sınıflara ayrılmışlardır.

• Ya birlikte kardeş gibi yaşamayı öğreneceğiz ya da aptallar gibi hep beraber yok olacağız.

  
  

-Özgürlük Yürüyüşü(Selma) Filmini izleyebilirsiniz.

Yararlanılan kaynaklar;

https://www.britannica.com/biography/Martin-Luther-King-Jr/The-Montgomery-bus-boycott

https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1964/king/facts/

https://www.biyografya.com/biyografi/22791