NURİ BİLGE CEYLAN

Nuri Bilge Ceylan 1959 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Çocukluk yıllarını Çanakkale’de geçiren yönetmen liseden sonra 1976 yılında İstanbul Teknik Üniversitesinde Kimya Mühendisliği okumaya başlamıştır. Dönemin siyasi nedenlerinden dolayı Kimya Mühendisliğine devam edemeyen Ceylan sınava tekrar girmiştir. Boğaziçi Üniversitesinde Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümünden mezun olmuştur. Üniversite yıllarında fotoğrafçılıkla ilgilenen yönetmen aynı zamanda dağcılık ve satranç kulüplerine de ilgi göstermiştir. Usta yönetmen daha sonraki yıllarda Mimar Sinan Üniversitesinde sinema eğitimi almıştır.

1993 yıllarında ilk kısa filmi olan “Koza”yı elindeki kısıtlı imkanlarla çekmiştir. Film 1995 Mayıs ayında Cannes’de gösterilmiş ve Cannes Film Festivalinde yarışmaya seçilen ilk Türk filmi olmuştur. Koza filminde doğa ve insan ilişkisine odaklanan yönetmenin filminde durağan bir akışı tercih etmiştir.

Koza filminden sonra 1997 yılında “Kasaba”, 1999 yılında otobiyografik nitelik taşıyan “Mayıs Sıkıntısı” ve 2002 yılında “Uzak” filmini çekmiştir. Uzun metrajlı olan bu üç filmi taşra üçlemesi olarak da adlandırılmıştır. Üçlemenin son filmi “Uzak” 56. Cannes Film Festivalinde “Büyük Jüri Ödülü”nü almıştır.  Nuri Bilge Ceylan bu üç filminde oyuncu olarak arkadaşlarını ve ailesini kullanmıştır. Bu üçlemeyi daha anlamlı kılan diğer bir özellik ise ceylan filmin yönetmenliğini yapmasının yanı sıra filmin görüntü yönetmenliğini, ses dizaynını, yapımcılığını, kurgu ve senaryosunu yapmıştır.

Eşi Ebru Ceylan ile başrolleri paylaştığı “İklimler” filmi 2006 Cannes Film Festivalinde “En İyi Yönetmen Ödülü”nü almıştır. İklimler ve uzak filmi ile insan ve doğa ilişkisinden taşra ve kentteki insanların iç çatışmalarına yöneldiği görülmektedir. Ceylan’ın bu filmlerinde çoğunlukla estetik görüntünün öne çıktığını ve gerçekçi bir anlatım tercih ettiğini söyleyebiliriz. Ceylan aynı zamanda kişi psikolojisini tam yansıtabilmek için çekimlerinde olabildiğince dış sesten uzak ve genel diyaloglu sahnelerini ise yakın çekim yapmıştır. Filmlerinde kullandığı pastel tonlar insan hayatının içinden ve özellikle Anadolu'nun renklerini yansıttığı için duygu durumlarını daha kolay izleyiciye geçirebilmiştir.

2008 yılında “Üç Maymun” filmi 61. Cannes Film Festivalinde “En İyi Yönetmen” ödülüne layık görülmüştür. Aynı zamanda Üç Maymun filmi ile Oscar’da ilk dokuza kalmayı başaran ilk Türk filmi niteliğini de taşımaktadır. Usta yönetmenin bu filminden sonra öyküsel anlatıya yöneldiği görülmektedir. Filmlerinde gerçekleri bazı mizahsen eleştirilerle izleyicilere sunduğunu söyleyebiliriz.

Ceylan 2009 yılında Cannes’de ana yarışmada jüri üyesi olmuştur. 2011 yılında “Bir Zamanlar Çukurova” filmi de Cannes Film Festivalinde “Büyük Jüri Ödülü”nü almıştır. 2014 yılında ise “Kış Uykusu” filmi ile büyük “Altın Palmiye Ödülü”nü almıştır. 

FİLMLERİ

1995   Koza (Kısa Film)

1998   Kasaba

1999   Mayıs Sıkıntısı

2002   Uzak

2006   İklimler

2008   Üç Maymun

2011   Bir Zamanlar Anadolu’da

2014   Kış Uykusu

2018   Ahlat Ağacı

2021   Kuru Otlar Üstüne