ÇOCUKLARDA HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU

    Özellikle de ilerleyen yaşlarımızda işlerimize, okulumuza, çevremizdekilere kısaca hayatın akışına yetişebilmek için enerjimizin yerinde, modumuzun da yeterince yüksek olması gerekiyor. Bu enerjiyi sağlamak için çoğumuzun takviye gıdalara, vitaminlere ihtiyaç duyması, beslenmesini düzene sokması gibi pek çok dikkat etmesi gereken husus bulunuyor. Fakat bunun yanında hepimizin küçükken yerinde duramayan, sokaklarda oyun oynamaktan eve gelmeyen, çoğu zaman ebeveynlerinden ufak tatlı azarlar yiyen kıpır kıpır çocuklar olduğumuza eminim, yani en azından ben öyleydim. Şimdiler de ise her çocuk bir olmamakla beraber çevremizdeki çocuklara da dikkat ettiğimizde çoğu zaman bu kadar enerjiyi nereden bulduklarına hayret ediyor ve onların hızına yetişmekte de zorlanıyoruz. Kim bilir belki de küçükken hayatın gerçekleri ve zorluklarıyla karşılaşmamış, hiçbir şeyin farkında olmayıp tek derdimiz oyun oynamaktan ibaret olduğu için mutluluktan o kadar yerimizde duramıyor da olabiliriz.

    Evet çocukluğumuzu düşündüğümüzde ya da çocuk olgusunu göz önünde bulundurduğumuzda enerji dolu, kıpır kıpır ve mutlu küçük bireyler aklımıza geliyor. Tabii ki de onlardan çocukluklarını, yaşama sevinçlerini çalmadığımız sürece…

    Bazen bazı çocukların ise bu hareketliliklerinin artık kontrol edilemez ve anormal derecede olduğunu fark etmişsinizdir. Anne ve babasının fazla ilgi ve istediği her şeyi önüne koymasından dolayı söz dinletemeyip çocuğunun yaramazlıklarını ‘’benim çocuğum biraz hiperaktif’’ diyerek geçiştirmesinden bahsetmiyorum. Dikkat eksikliği ile birlikte görülen hiperaktivite bozukluğu yani kısaca DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) tanımına uyan ve bir seçim değil rahatsızlıktan dolayı yerlerinde duramayan çocuklar tabii ki de diğerlerinden ayrılır.

    Psikolojik bir rahatsızlık olan hiperaktivitenin tanımını; olağandışı hareketlilik durumu ve normalin dışında aktif olma durumu olarak yapabiliriz. Hiperaktivite genellikle altta yatan bir sağlık durumunun belirtisidir. En başta da DEHB ile ilişkili olan hiperaktivite bozukluğu her hareketli çocuk için tanımlanamaz. Bunun yanı sıra Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklar diğer çocuklara istinaden herhangi bir işte veya olayda dikkatini ve konsantrasyonunu toplamakta oldukça zorlanır. Bu rahatsızlık çocuğun yaşantısında okul hayatından tutun da arkadaşlarıyla ilişkisine kadar pek çok olumsuzluklara yol açabilir. Hiperaktif olan çocukların bazı özelliklerine bakacak olursak; 

-Sabit hareket

·         -Saldırgan davranış

·        - Dürtüsel davranış

·         - Dikkat dağınıklığı gibi ortak özelliklerden bahsedebiliriz.

Bu çocuklar, derslerde parmak kaldırmadan soruya cevap vermek isterler ve sürekli sınıf ortamında dolaşma eğiliminde bulunabilirler.

Dikkat dağınıklığı sebebiyle fazlasıyla dalgın ve unutkan olabilirler. Genellikle de hayal kurarak gerçek dünyadan soyutlanabilirler.

Çok fazla konuşurlar ve insanlar sözünü bitirmeden konuşmayı bölebilirler.

Arkadaş edinirken ve arkadaşlık ilişkilerini sürdürürken diğer çocuklara nazaran zorlanabilirler.

Bu çocuklar sürekli endişeli, heyecanlı, öfkeli, üzgün bir ruh halinde olabilirler.

Diğer bazı belirtileri ise şu şekilde sıralayabiliriz.

·       -Yerinde oturmada zorlanma

·       -Sürekli kıvranma ve aşırı hareket etme isteği

·       -Sıklıkla bir eşyasını kaybetme

·       -Kuralları takip etmede ve kurallara uymada zorlanma

·       -Sessizce oyun oynayamama

·      - Oyunlarda sırasını bekleyememe

·      - Bir aktiviteyi sonuna kadar sürdürememe

·      - Ne söylediğinin bilincinde olmama

·       -Tehlikeli işlerle uğraşma

    Bu tarz davranışlarda bulunan her çocuğun Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu vardır diyemeyiz. Fakat bir çocuk için hiperaktif ifadesi kullanılıyorsa DEHB olma ihtimalinden şüphelenilir. Ve en önemlisi de DEHB uzman tarafından tanı konularak yine bir uzman tarafından tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır.

    Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, bilgisayar ile kısa sürede yapılan bir testle tespit edilir. Daha çok küçük yaşlarda teşhis koyulan bu rahatsızlık özellikle de 3-7 yaşları arasında daha kolay tespit edilir. Yaklaşık 7- 8 dakikada yapılan bu test kesin sonuçlar vermekle beraber test öncesinde çocuğun rahat olması ve testten doğru sonuçlar almak açısından dikkat edilecek hususlar ise şunlardır:

-Test uygulanırken çocuk aç olmamalıdır.

-Çocuğun grip nezle gibi bir rahatsızlığı olmamalıdır.

-Tuvalet ihtiyacı giderilmiş olmalıdır.

   DEHB zaman zaman azalıp yeniden artabilir. Fakat hiçbir zaman kendiliğinden iyileşme göstermez. Tedavi uzun yıllar sürebilmektedir. Tedavi edilmediği durumlarda başka rahatsızlıklara da sebep olabilir. Ayrıyeten bireyin yaşantısında da sorunlara sebep olur. Depresyon, davranış problemleri, alkol bağımlılığı, problemli ikili ilişkiler, kişilik bozukluğu bu rahatsızlıklardan bazılarıdır.  Tedavide ise uyarıcı ilaç tedavisi ve davranışçı terapi ile olumlu sonuçlar alınmaktadır.