KAHVE SADECE BİR İÇECEK MİDİR?

     Kahve insanı mısınız yoksa çay insanı mı ? Bu klasik soruyla yazıya başlamamın bir sebebi var . Kahve insanı iseniz her gün tükettiğiniz kahvenin aslında ne tür anlamlar taşıdığını yazım sonunda anlayacaksınız. Eğer cevabınız çay ise kahveye bakışınız değişebilir.

Kahve , sadece bir içecek değildir. Hepimiz dostlarımızla ya da sevdiklerimizle kahve içmeye bir yerlere gideriz hatta bu bazen birbirimizin evi de olur. Özellikle Batı toplumları için kahve içmek bir sabah rutini olup aynı zamanda toplanmak ve sohbet etmek için bir vesiledir. Sohbet esnasında kahveler içilir ve zamanın su gibi geçtiği ifade edilir. Hoş , bizde de Türk kahvesi eşliğinde sohbetler edilir hatta kız isteme törenlerinin vazgeçilmez içeceğidir.

      Tuzlu kahve içmek senden zehir olsa içerim ile eş değerdir. Dostlarla kahve içmek ise kırk yıllık dostlukla ifade edilir. Geleneksel anlamlar dışında ülkemizde Batı tarzı yada Amerikan tarzı işletmelerle Türk kahvesinin yanında bin bir çeşit kahve de türemiştir. Buraya kadar kahveye toplumsal bir bakış attık. Peki sadece bu kadar mı ? Tabi ki hayır. Kahve içindeki yoğun kafeinle  keyif vericidir ve uyanık kalmayı sağlar. Sabah kahve içmenin mantığında ya da gece uyanık kalmak için kahvenin tüketilmesinde bu düşünce yatar. Kahvenin bağımlılığında da keyif vericilik yatar.

     Kahvenin ana vatanına bakmaya ne dersiniz ? Karşınıza yoksul Afrika ülkeleri yada Güney Amerika ülkeleri çıkacaktır. Halbuki özellikle Avrupa için kahve bir zenginlik ve statü göstergesi ise şu çıkarımı yapmak sanırım kolaydır.

Kahve, zengini yoksula ; yoksulu zengine bağlayan bir köprü vazifesindedir. Peki size kahvenin petrolden sonra en önemli küresel ihraç malzemesi olduğunu söylesem ?

 Kahvenin önemini anlamaya yeterli bir örnek olan bu durum   , kahveyi tam bir küresel ürün yapar. İyi de kahve Avrupa'ya nasıl geldi ? Cevap tarihte , Coğrafi Keşifler'de. Kahve bir sömürgecilik yoludur zira fakir ülkelerden Avrupa'ya kahve taşınmış ve zenginler tarafından özellikle İngiltere'de popüler bir içecek halini almıştır. Yani bugün tarihte Coğrafi Keşifler olmasa idi kahve sadece belli ülkelerde içilen bir içecek olacaktı.

      Ülkemizde ise kahvenin ticaret yolları vasıtasıyla geldiği düşünülürse bizde de kahvenin çok yeni olmadığı söylenebilir. Osmanlı için konuşursak Türk kahvesinin revaçta olduğu ve bu kahvenin de atalarının Orta Doğu olduğunu görürüz. Kahvenin bu kadar yaygınlaşması ile hem ülkemiz hem dünyamızda yeni kahve türleri de ortaya çıkmış ve kahve artık piyasa ürünü halini almıştır. Bugün bir markete gittiğinizde Türk kahvesinden Kolombiya kahvesine ; üçü bir arada kahveden misk kahvesine hatta aromalı kahvelere kadar ulaşmanız mümkündür. Hatta dünyanın neresinde olursanız olun bunları markette olmasa bile internet üzerinden siparişle evinize getirtip tüketmeniz mümkündür.

    Tam da kürsel bir ürün değil mi kahve ? Peki olaya Starbucks gibi şirketler üzerinden bakmaya ne dersiniz ? Tam bir küresel şirket olan Starbucks bugün ülkemizde yüzlerce şubeye sahiptir. Bugün nasıl kola Afrika'da en ücra köşelerde satılıyorsa kahve de öyledir. Birkaç ay önce Instagram'da bir video görmüştüm. Brezilya'nın bir köyündeki kahve üreticisi uluslararası bir televizyon spikerine kahveyi nasıl elde ettiklerini ve nereye sattıklarını anlatıyordu. Kahve tüketiyor musunuz sorusuna ise hiç tüketmediğini ve kahvenin nasıl pişirilip içildiğini bilmediğini söylemişti. Hatta sattığı kahve çekirdeklerinin fabrikalarda nasıl işlemden geçip ne şekilde satıldığından haberi olmadığını da söylemiş ve çekirdeklerin çok düşük ücretlere satıldığını düşünüp kendisine de düşük ücretler verildiğini söylemişti.

Yorumu size bırakarak yazımı sonlandırıyorum. Kahve sadece bir içecek değil çok daha fazlasını barındırıyor. Ve bu yazımı okuduysanız kahve içerken kafein yardımıyla da daha derin düşüneceğinizi düşünüyorum....

Mert CANAYAZ