AYAŞLI VE KİRACILARI

AYAŞLI VE KİRACILARI

“Hani öküzü döverler ağlamaz da, tutup okşarlar, garipser, ağlar. Benim okşamam da ona öyle geldi. İnsanın her zamanı bir olur mu?”  (Memduh Şevket Esendal)

Bu güzel ve sıcak kitabın analizine bu kitabın yazarını tanıyarak başlayalım.

Mustafa Memduh Şevket Esendal (29 Mart 1883, Çorlu - 16 Mayıs 1952, Ankara), Türk yazar, diplomat, siyasetçi.  Bir yazar olmasının yanı sıra Tahran, Bakü ve Kabil'de büyükelçilik, TBMM'de dört dönem milletvekilliği, 1941-1945 yılları arasında CHP Genel Sekreterliği yapmış olan diplomat ve siyasetçidir. Ayaşlı ile Kiracıları yayımlanan ilk romanıdır.

Gelin romanda adı geçmeyen,  yoksul bir çiftçi ailesinden gelen bankacı anlatıcımızla 9 odalı bu apartmandan içeri girelim.

Bizi başta apartmanın sahibi Ayaşlı İbrahim Efendi karşılar. İbrahim Efendi hancılık,  zaptiye çavuşluğu, eşkıyalık gibi birçok iş yapmış fakat biraz cahil bir adamdır. Yer yer merhametleriyle karşılaşacak olsak da acımasızlıklarına da tanıklık edeceğimiz çalışkan, paraya düşkün biridir.

Onun yanından ayrılırken soldaki bağrışmaya doğru ilerleyelim. Tabiki bu odada göreceğimiz kişiler İffet Hanım ve kocası olacaktır.  Bu çift sürekli tartışır çünkü İffet Hanım rahatına düşkün, sevgisiz ve zayıf karakterli bir kadındır. Bunun yanı sıra kocası Abdülkerim Bey ise işinde gayet başarılı ama sorumsuz ve duygusuz biridir.

Hemen karşıda onlar gibi bir çifte gözümüz çarpar. Turan Hanım ve eşi Haki Bey. Ancak bu çiftin problemi onlar gibi sevgisizlik değil, kumardır. Sürekli evlerine birilerini alır ve kumar oynarlar. Haki Bey ahlaki değerleri düşük biri Turan Hanım ise çok fena bir kadındır. Okudukça çok şeylerini duyacaksınız çok!

Hadi biraz daha ilerleyelim merdiven başında sırasıyla apartmanımızın temizlik yapan hanımlarına doğru. Bunlardan birisi Halide’dir. Halide kimsesiz esmer, soluk benizli bir kızdır. Çok iyi, dürüst ve samimidir ama biraz görgüsüzdür. Yanındaki ise Raife’dir. Raife yaşlı, kötü niyetli, dedikoducu, ikiyüzlü biridir. Diğer yanda da  Ziynet vardır temizlikçi 3. kadın. Ziynet konuşkan, akıllı biridir.

O sırada karşıda içmekte olan Hasan Bey’in nidaları alır bizi.  Hasan Bey, kendisini içkiye vermiş duygusal, dürüst, yardımsever bir iş adamı olarak karşımıza çıkar.

Yanında Selime’ye rastlarız. Selime Hasan Bey’in iyi eğitimli, kendisiyle barışık dul kızıdır. Onu seveceksiniz ve biliyor musunuz Selime öykünün sonunda anlatıcımızla evlenmiştir.

Neyse siz okumaya devam edin daha neler neler var bu apartmanda.

Mesela Fuat ve ailesi.. Fuat ufak tefek ama çapkın olan bir şofördür.

Karısı Faika ise şımarık ve ufak tefek olarak kalmıştır akıllarda. Unutmadan ev sahibi Ayaşlı’nın da üvey kızıdır Faika . Bir de Fuat’ın annesi vardır yanlarında sürekli geçmişe özlem duyan, dedikoducu, kötü niyetli bir kadındır ama.

Durun durun siz  “ yahu bir tane aklı başında bir adam yok mu?”  demeden ben Doktor Fahri Bey’i anlatayım size. Doktor Fahri Bey anlatıcımızın en yakın dostu ve aynı zamanda da doktorudur. Kendi halinde sakin bir beyefendidir. Onun sesini bu kitabı okurken pek duyamayacaksınız ama olsun.

Biraz daha ilerleyelim. Duyuyor musunuz karşı daireden gelen homurdanma seslerini? Hiç şüphesiz bu Şefik Bey’dir. Yaşlı bir tercüman olmasının yanı sıra yalancı, korkak, tembel ve sorumsuz bir kişiliktir.

Şefik Bey’i daha fazla övmeden İskender Bey’e geçelim. İskender Bey eğlenceye, kumara düşkün, uyuşturucu satan bu yüzden de polislerle sürekli haşır neşir olan bir fabrikatördür.

Bir fabrikatör olur da bir delikanlı olmaz mı derken karşımıza Rasim çıkar. Rasim maliyede çalışan iyi eğitimlerden geçmiş bir gençtir.  Fakat temizlikçi kızımız Halide’yi hamile bıraktığını benden duymuş olmayın.

Dairelerimiz bitti gibi değil mi? Ama hayır. Hala içeride sessizce oturanlar var. Onları da bu kitabı okuyarak tanımanızı öneririm. Üstten bahsettiğim karakterlerin gün içinde yaptıklarını ve Memduh Şevket Esendal’ın güzel anlatımını da merak ediyorsanız hiç durmadan Ayaşlı ile Kiracıları’nı okuyun derim.

Her türden insanı bir araya getirmiş ve bambaşka hayatları bir hikayede buluşturmuş, birçok konuya yalın bir dille el atmış olan bu kitap. Şüphesiz okunmaya değerdir.

Şimdiden keyifli okumalar J