ÇANAKKALE KAHRAMANLARI

SEYİT ALİ ONBAŞI

Çanakkale Savaşı kahramanlarından (D. Eylül 1889, Balıkesir'in Havran İlçesi Çamlık (Manastır) köyü - Ö. 1939, Balıkesir). Seyit Ali Çabuk veya Seyit Ali Onbaşı olarak da bilinir. Soyadı kanunundan sonra kendisine "Çabuk" soyadı verilmiştir. Baba adı Abdurrahman, anne adı Emine'dir. 1909 yılında Osmanlı Ordusu'na katıldı. Balkan Savaşı'nda çarpıştı. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile Çanakkale Cephesi'nde topçu eri olarak göreve başladı. 18 Mart 1915'te Müttefik donanması Çanakkale Boğazı'nı geçmek için saldırıya geçti. Bu sırada Seyit Onbaşı Rumeli Mecidiye Tabyası'nda görevliydi.

 Türk topçusunun yoğun karşı ateşi ve daha önceden Nusret mayın gemisinin döktüğü mayınlar, bu saldırıyı püskürttü. Yapılan atışlar sebebiyle tabyada bulunan topun mermi kaldıran vinci parçalandı. Bunun üzerine Seyit Ali 275 kilogram ağırlığındaki top mermilerini sırtlayarak top kundağına yerleştirdi.

Seyit Ali, ilk iki atışta Ocean'a hafif bazı hasarlar verdiyse de, üçüncü atışında İngiliz zırhlısı Ocean'a ağır yara verdi. Atılan mermi geminin su kesiminin biraz altına isabet ederek geminin anında yan yatmasına neden oldu, daha sonra Nusret Mayın Gemisi'nin döktüğü mayınlardan birine çarptı. Ocean'da bu yaradan kısa bir süre sonra alabora olarak battı. Bu yüzden komutan ona onbaşılık unvanını verdi.

Çanakkale Savaşı'ndan bir gün sonra Seyit Ali Onbaşı'dan top mermisi sırtında fotoğrafı çekilmesi istendi. Seyit Ali Onbaşı ne kadar zorlansa da top mermisini kaldıramadı. Sonra Seyit Ali Onbaşı, "Yine savaş çıksın, yine kaldırırım" dedi. Bundan sonra ancak fotoğrafı tahta bir mermiyle çekilebildi.

Savaşın sona ermesiyle 1918'de köyüne dönen Seyit Ali, ormancılık ve kömürcülük işlerine devam etti. 1934 yılında çıkartılan Soyadı Kanunu ile "Çabuk" soyadını aldı. Çanakkale zaferinden sonra uzun yıllar hamallık yapmak zorunda kalan Seyit Onbaşı, 1939 yılında hayatını verem hastalığı yüzünden kaybetmiş, öldükten sonra heykeli dikilmiştir.

CEVAT ÇOBANLI

Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığına 10 Ağustos 1914’te atanan Cevat Paşa, hemen çalışmaya başlayarak Boğaz savunmasının güçlendirilmesi için eldeki bütün vasıtalardan yararlanmış ve kadro dışı bırakılan bataryaları da tekrar kuruluşa aldırmıştır. 20 Eylül 1914’te hazırladığı raporunda, denizden yapılacak bir taarruza karşı savunmanın Boğaz’ın iç kısmında yapılması üzerinde durmuş ve Boğaz girişinin her zaman kolayca düşürülebileceğini belirtmiştir.

Cevat Paşa, 7 Mart 1915 akşamı Müstahkem Mevki Mayın Grup Komutanı Binbaşı Nazmi Bey’i yanına çağırmış ve düşman gemilerinin Boğaz içerisindeki bombardımanlarda, mayın arama çalışmalarında Karanlık Liman’ı manevra alanı olarak kullanmalarından rahatsızlığını dile getirerek eldeki mayınların Karanlık Liman’a bir hat üzerine dökülmesini emretmiştir. 18 Mart Zaferi’ni sonuç olarak incelersek planın çok iyi bir şekilde hazırlandığı ve uygulandığı görülmektedir. 18 Mart günü Birleşik Filonun üç büyük zırhlısı batmış, dört zırhlısı ağır hasar alarak savaş dışı kalmıştır. Cevat Paşa, müttefik donanmasının Boğaz’dan çıkışını Dardanos bataryasında izlemiştir ve gemilerin ardından gururla “Gittiler… Geçemediler… Geçemeyecekler…” diye haykırmıştır.

Cevat Çobanlı bilgisi, çalışkanlığı, dürüstlüğü, cesareti, yardımseverliği ve adaletli karakteri ile Türk ordusuna ve Türk milletine çok kıymetli hizmetlerde bulunmuş değerli bir komutandır. 1871 yılında İstanbul’da doğan Cevat Paşa, asker bir babanın oğlu, vatansever bir bireydir. Balkan Savaşı’yla başladığı askeri mücadelesi, Kurtuluş Savaşı’na dek sürmüş ve Cumhuriyet Dönemi’nde önemli görevlerde bulunmuştur. Asıl ününü 10 Ağustos 1914 tarihinde göreve başladığı Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı sırasında kazanmıştır. Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanı olarak göreve başladığı günden itibaren bilgisi ve çalışkanlığı ile Boğaz savunmasını eldeki imkânlarla güçlendirerek Çanakkale Boğazı’nın geçilmez olmasını sağlamıştır.18 Mart Çanakkale Boğaz Zaferi’nin kazanılmasında en büyük paya sahip olan zaferden sonra Çanakkale Kahramanı Cevat Paşa olarak dünya çapında tanınmıştır.