MAX THEILER

    Dergimizin Nisan sayısına adını verdiğimiz MAX THEILER kimdir? Tıp dünyası için neler yapmıştır? Belki de milyonlarca insanın hayatını kurtaran, sarı humma aşısını bulan bu bilim adamının hayatını hep beraber inceleyim ama öncelikle sarı humma hastalığı nedir ona bir göz atalım;

Sarıhumma hastalığı; sarıhumma virüsünün neden olduğu ciddi bir hastalıktır. Afrika'nın ve Güney Amerika'nın bazı bölgelerinde bulunur. Belirtileri;

 -Ateş ve grip benzeri belirtiler · Sarılık (cilt veya gözlerde sararma) · Birden fazla vücut bölgesinden kanama · Karaciğer, böbrek, solunum ve diğer organ yetmezlikleri · Ölüm (ciddi vakaların % 20 -% 50'si)

-19.yy’da İspanyada 300 bin kişi sarı hummadan ölmüştür.

-1802 yılında Haiti devrimi esnasında Fransız ordusunun yarısı sarı hummadan hayatını kaybetmiştir.

-Aşısı bulunana kadar Batı Yarım kürede binlerce insan sarı humma salgınlarından öldü.

       Max Theiler 30 Ocak 1899 yılında Güney Afrika’nın başkenti olan Pretorya(Pretoria) da dört çocuğun en büyüğü olarak dünyaya geldi. Babası iyi bilinen bir veteriner hekimdi. Öğrenimine kendi şehrinde başlayan Theiler sonrasında Güney Afrika’nın Doğu Cape eyaletinde bulunan Rodos üniversitesine gitti(1916-1918).

      Sonrasında İngilterede bulunan St. Thomas Hastanesi, Londra tıp okulunu bitirerek 1922 yılında mezun oldu. 1922 yılında Hardvard tıp okuluna katıldı ve akademisyen olarak bu okulda devam etti. 1951 yılında Rockefeller Vakfı Uluslararası sağlık bölümünde çalışmaya başladı.

      Tıp alanındaki ilk çalışmalarına amipli dizanteri ve sıçan humması(fare ısırığından kaynaklanan akut bulaşıcı ateşli hastalık) hastalıklarıyla başladı.  Ayrıca o sıralarda Londrada ve küresel anlamda problem olan sarı humma hastalığı üzerine çalıştı. Asıl hedefi sarı humma hastalığına çözüm bulmak oldu. 1927 yılında sarı hummanın bakteri kaynaklı olmadığını ve virüs kaynaklı olduğunu ispatladı.

    Ayrıca sarı humma virüsünün farelere kolayca bulaştığını tespit etti. Bu tespitinden sonra tıp dünyasında deneyler fareler üzerinde yapılmaya başlandı(Öncesinde deneyler maymunlar ve deneysel hayvanlar kullanılıyordu).

      Farelerle çalışmayı bulduktan sonra tıp dünyasında araştırmalar yapmak kolaylaştı ve Laboratuvar maliyetleri ciddi oranda azaldı.

         1930 yılında Rockfeller vakfında güvenli ve kullanıma uygun olan sarı humma aşısını geliştirdi(17D). Ve bu aşı tüm dünyaya yayıldı.

                Ayrıca Dang humması ve Japon ensefaliti(beyin iltihabı) üzerine çalışmalarda bulundu. Çocuk felci üzerine çalışmalar geliştirdi. Kendi adını verdiği Theiler hastalığını keşfetti. Enfeksiyöz hastalıkların patojenleri hakkında önemli çalışmalarda bulundu.

Dr. Theiler 1951 yılında Nobel Tıp ödülünü sarı humma aşısını geliştirmesi ve bu alandaki çalışmalarından dolayı kazandı.

Dr. Theiler “İnsanlarda Viral Ve Rikatsiyel Enfeksiyon”, “Sarı Humma ” adında iki kitap yazdı. Ayrıca America Tıp dergisinde çeşitli yazıları yayınlandı.

Max Theiler 11 Ağustos 1972 yılında hayatını kaybetti.

    Umarız şu günlerde Max Theiler gibi bir bilim insanı daha ortaya çıkar ve Korona virüsüne(Covid-19) karşı bir aşı geliştirir. Şu an ülkemizin ve tüm dünyanın böyle bir bilim insanına çok ihtiyacı var. Saygıyla….